Weinig plaatsen spreken zo tot de verbeelding als de Sahara. Het is de grootste woestijn ter wereld, die zich uitstrekt over gans Noord-Afrika. Deze onmetelijke zandbak loopt van de Atlantische oceaan tot de Rode Zee in Egypte. In noordelijke richting wordt hij begrensd door het Atlasgebergte en in het oosten door de Sahel. In een tijd waar kamelen het werk deden van vrachtwagens en vliegtuigen, was Zagora de eerste stad die handelaars na een uitputtende reis van 52 dagen door de woestijn tegenkwamen. Deze toegangspoort tot de woestijn in de Souss-Massa-Daraâ- regio in Marokko moet voor deze uitgeputte karavaanhandelaars en hun woestijnschepen op een paradijs geleken hebben. Het schrille contrast tussen de eeuwige sneeuw van het Atlasgebergte, de groene oase van de Draa rivier en de oneindige woestijn was dan ook wat mij aansprak om in maart 2014 deze regio een bezoekje te brengen. Een overnachting in de woestijn deed me wegdromen naar hoe het er hier eeuwenlang aan toe is gegaan.
Zagora was en is de eerste plaats waar mensen wonen na ‘de grote leegte’ en ook vandaag begint de verharde weg pas vanaf hier. De Draa rivier, die vanuit het Atlasgebergte stroomt, maakt dit gebied vruchtbaar. De vele dadelboomplantages en de rijke vegetatie zijn hier getuige van. Vanuit Zagora konden berberhandelaars, die in Mali hun handelswaar hadden geruild voor ivoor, slaven en goud twee kanten op, richting kust of op naar Marrakech, de handelsmetropool bij uitstek. Voor koopmannen kwam, na een korte adempauze in Zagora, echter een volgende beproeving: de handelswaar veilig tot op zijn eindbestemming brengen. In een tijd van roversbenden en ongebreideld geweld stond de Draa vallei dan ook bekend voor zijn typische Kasbahs. Het best te vergelijken met onze Middeleeuwse Donjon. In deze berberburchten konden handelaars en hun waar een veilig onderkomen vinden. Zo verwierf de stad Aït-Ben-Haddou faam als veilig schuiloord voor de gevaren die op de handelsroute tussen Zagora en Marrakech lagen. Vandaag de dag is deze spookstad vooral bekend als decor voor verschillende films als Gladiator, Prince of Persia en de reeks Game of Thrones.
Door zijn afgelegen positie tussen woestijn en Atlasgebergte is deze streek de afgelopen eeuwen nauwelijks veranderd. Het is dan ook een perfecte uitvalsbasis om een duik in de geschiedenis te nemen en te zien hoe mensen hier eeuwenlang moeten gewoond en gehandeld hebben.
Koen Goeminne
Zagora was en is de eerste plaats waar mensen wonen na ‘de grote leegte’ en ook vandaag begint de verharde weg pas vanaf hier. De Draa rivier, die vanuit het Atlasgebergte stroomt, maakt dit gebied vruchtbaar. De vele dadelboomplantages en de rijke vegetatie zijn hier getuige van. Vanuit Zagora konden berberhandelaars, die in Mali hun handelswaar hadden geruild voor ivoor, slaven en goud twee kanten op, richting kust of op naar Marrakech, de handelsmetropool bij uitstek. Voor koopmannen kwam, na een korte adempauze in Zagora, echter een volgende beproeving: de handelswaar veilig tot op zijn eindbestemming brengen. In een tijd van roversbenden en ongebreideld geweld stond de Draa vallei dan ook bekend voor zijn typische Kasbahs. Het best te vergelijken met onze Middeleeuwse Donjon. In deze berberburchten konden handelaars en hun waar een veilig onderkomen vinden. Zo verwierf de stad Aït-Ben-Haddou faam als veilig schuiloord voor de gevaren die op de handelsroute tussen Zagora en Marrakech lagen. Vandaag de dag is deze spookstad vooral bekend als decor voor verschillende films als Gladiator, Prince of Persia en de reeks Game of Thrones.
Door zijn afgelegen positie tussen woestijn en Atlasgebergte is deze streek de afgelopen eeuwen nauwelijks veranderd. Het is dan ook een perfecte uitvalsbasis om een duik in de geschiedenis te nemen en te zien hoe mensen hier eeuwenlang moeten gewoond en gehandeld hebben.
Koen Goeminne